Portal prowadzi Kancelaria
Babiaczyk Skrocki i Wspólnicy

Skuteczne złożenie oświadczenia woli w postaci elektronicznej

Nowe Technologie

Skuteczne złożenie oświadczenia woli w postaci elektronicznej następuje w chwili wprowadzenia go do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, by adresat mógł zapoznać się z jego treścią. Oznaczenie tego momentu jest kluczowe, gdyż rozpoczyna bieg wszelkich terminów związanych ze składanym oświadczeniem woli (np. wypowiedzenie umowy o pracę). W przypadku oświadczeń woli składanych za pomocą środków pośredniego porozumiewania się na odległość, wskazanie chwili, gdy odbiorca miał faktyczną możliwość zapoznania się z treścią oświadczenia często budzi jednak wiele wątpliwości.

Czym jest oświadczenie woli w postaci elektronicznej?

Mówiąc o oświadczeniu woli w postaci elektronicznej, mamy na myśli oświadczenia przesyłane do adresata przy wykorzystaniu sieci teleinformatycznej, w szczególności internetu i poczty elektronicznej. Są to również sms-y i mms-y wysyłane przy użyciu cyfrowej telefonii komórkowej. Nie będą to natomiast oświadczenia woli zapisane na nośnikach takich jak np. płyta CD czy pendrive, które są następnie przekazywane adresatowi w tradycyjny sposób (np. listownie).

Możliwość zapoznania się z oświadczeniem

Zaistnienie stanu, w którym adresat oświadczenia mógł zapoznać się z jego treścią, należy oceniać podobnie jak w przypadku oświadczeń woli składanych w tradycyjny sposób. Jest to zatem moment, w którym można było oczekiwać, że w zwykłym toku czynności - bez szczególnych, nadzwyczajnych nakładów i bez szczególnego wysiłku adresat zapoznał się z treścią oświadczenia. Nie można wymagać od odbiorcy, aby nieustannie czuwał przy komputerze czy miał cały czas włączony telefon komórkowy. Przyjmuje się, że standardowo wystarczy sprawdzenie skrzynki mailowej raz dziennie. Inne reguły obowiązują jednak przedsiębiorców, od których można oczekiwać gotowości do odbierania wiadomości elektronicznych przez cały czas funkcjonowania przedsiębiorstwa – z wyłączeniem dni wolnych od pracy. Każdy przypadek należy jednak oceniać indywidualnie, mając na względzie dynamicznie zmieniającą się praktykę. Nie ma przy tym znaczenia kiedy i czy w ogóle, adresat zapoznał się z treścią oświadczenia woli. Oświadczenie woli uznaje się za skutecznie złożone również wtedy, gdy adresat, mając realną możliwość zapoznania się z jego treścią, celowo tego nie uczynił np. skasował nieodczytanego smsa.

Podczas dokonywania oceny czy adresat miał rzeczywistą możliwość zapoznania się z oświadczeniem woli w postaci elektronicznej może powstać wiele wątpliwości. W przypadku komunikacji bezpośredniej (np. przy użyciu IRC), momentem doręczenia oświadczenia będzie moment jego wyświetlenia się na ekranie adresata. Natomiast oświadczenie skierowane do nieoznaczonego kręgu adresatów przez zamieszczenie na stronie www będzie skuteczne od momentu udostępnienia jego treści. Trudności dotyczą przede wszystkim oświadczeń woli przesyłanych indywidualnemu adresatowi za pośrednictwem skrzynek pocztowych czy przy użyciu telefonu. Dla skutecznego złożenia oświadczenia woli w takiej formie decydująca jest chwila, w której wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej pozostającej pod kontrolą adresata. Ponadto, wiadomość powinna być wysłana w postaci umożliwiające jego odtworzenie przy użyciu uzgodnionych z nadawcą lub powszechnie stosowanych narzędzi. Nie można zatem uznać za złożenie oświadczenia woli przesłania pliku komputerowego, który jest uszkodzony albo którego otwarcie wymaga oprogramowania nieuzgodnionego wcześniej z odbiorcą lub którego nie można uznać za powszechnie używane przez daną kategorię podmiotów. Ponadto, jeśli przepis ustawy nie wskazuje jako sposobu komunikowania określonych oświadczeń woli komunikacji elektronicznej, należy ustalić, czy adresat oświadczenia wyraził zgodę na posłużenie się tą metodą. W przypadku przedsiębiorców i osób prawnych można wnioskować o udzieleniu zgody z faktu wcześniejszego posłużenia się tym środkiem w korespondencji z daną osobą, a także zamieszczenia adresu internetowego czy numeru telefonu komórkowego na papierze firmowym, wizytówce itp.

Ciężar dowodu skutecznego doręczenia oświadczenia woli

Należy pamiętać o tym, ze to składający oświadczenie woli ponosi ryzyko niedojścia oświadczenia woli do adresata. Obciążają go ewentualne przeszkody w dostępie do sieci informatycznej, niesprawność serwerów pośredniczących w przekazie. Dopiero po wprowadzeniu oświadczenia woli do środka komunikacji elektronicznej adresata, ryzyko niemożności zapoznania się z treścią oświadczenia przechodzi na odbiorcę. Ponadto, ciężar dowodu złożenia oświadczenia woli w postaci elektronicznej spoczywa na osobie, która z faktu jego złożenia wywodzi skutki prawne – a najczęściej będzie to właśnie składający oświadczenie. Oznacza to, że składający oświadczenie woli musi dowieść, że oświadczenie dotarło do adresata w taki sposób, że mógł się z nim zapoznać w normalnym toku czynności. Adresat ewentualnie będzie musiał wykazać, że nie miał rzeczywistej możliwości zapoznania się z jego treścią.

Autor: Karina Wronka

Masz ciekawy temat?

SKONTAKTUJ SIĘ