Zdolność rejestrowa wzoru przemysłowego
Aby wzór przemysłowy mógł uzyskać ochronę, musi spełnić następujące wymogi: 1) musi dotyczyć postaci wytworu lub jego części (czyli musi odnosić się do zewnętrznych elementów wytworu, takich jak kształt, struktura, układ linii, kontury, właściwości powierzchni, rysunek, ornament, kolorystyka itp.); 2) musi być nowy oraz 3) posiadać indywidualny charakter. Wzór przemysłowy chroniony jest prawem z rejestracji, co oznacza prawo do wyłączności korzystania z tego wzoru w sposób zarobkowy lub zawodowy na danym obszarze. Jednocześnie, należy podkreślić, że prawo z rejestracji wzoru przemysłowego ogranicza się do wytworów tego rodzaju, dla których nastąpiło zgłoszenie. Maksymalny czas ochrony wzoru przemysłowego wynosi 25 lat, podzielony na okresy pięcioletnie.
Zakres terytorialny ochrony
Istnieją trzy alternatywne ścieżki uzyskania ochrony wzoru przemysłowego. Po pierwsze, można wybrać krajowy system ochrony. Zgłoszenia dokonuje się wówczas w urzędzie właściwym ds. ochrony własności przemysłowej w danym państwie. Uzyskana ochrona jest wówczas ograniczona terytorialnie do obszaru państwa, w którym dokonano zgłoszenia. W Polsce prawa z rejestracji wzoru przemysłowego udzielane przez Urząd Patentowy RP.
Drugą możliwością są systemy regionalne. W celu uzyskania ochrony na obszarze całej Unii Europejskiej, należy dokonać zgłoszenia wzoru przemysłowego w Urzędzie Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (Office for the Harmonization In the Internal Market – OHIM) w Alicante, w Hiszpanii (bezpośrednio lub poprzez Urząd Patentowy RP). Innymi regionalnymi urzędami ds. własności przemysłowej, w których można dokonywać zgłoszeń są: Urząd Znaków Towarowych Beneluksu (BDO), Afrykańska Organizacja Własności Przemysłowej (ARIPO) lub Afrykańska Organizacja Własności Intelektualnej (OAPI).
W niniejszym artykule, skupimy się przede wszystkim na systemie międzynarodowym, umożliwiającym uzyskanie ochrony w państwach, które są stronami tzw. Porozumienia haskiego.
Procedura międzynarodowa
Porozumienie haskie w sprawie międzynarodowej rejestracji wzorów przemysłowych ustanowiło system administrowany przez Światową Organizację Własności Intelektualnej (WIPO), w ramach którego, dokonując jednego zgłoszenia w Biurze Międzynarodowym w Genewie oraz wnosząc jedną kompleksową opłatę, można ubiegać się o ochronę wzorów przemysłowych we wszystkich bądź w wyznaczonych w zgłoszeniu Państwach lub organizacjach będących sygnatariuszami Porozumienia haskiego. Członkami systemu haskiego jest 56 państw oraz organizacji międzynarodowych, w tym, od 1 stycznia 2008 r., Wspólnota Europejska. Polska stała się stroną Aktu genewskiego Porozumienia haskiego dotyczącego międzynarodowej rejestracji wzorów przemysłowych z dniem 2 lipca 2009 r.
Zgłoszenia dokonuje się w Biurze Międzynarodowym Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO) w Genewie, w Szwajcarii lub za pośrednictwem krajowego urzędu patentowego (w Polsce, zgodnie z tym co wyżej wskazano jest to Urząd Patentowy RP). Wniosek o rejestrację międzynarodową powinien zostać złożony w jednym z oficjalnych języków systemu haskiego tj. angielskim, francuskim lub hiszpańskim. Zgłoszenie powinno zawierać:
- dane zgłaszającego (imię i nazwisko lub nazwa firmy oraz adres) oraz wskazanie Umawiającej się Strony zgłaszającego, w stosunku do której zgłaszający spełnia warunki uprawniające do rejestracji międzynarodowej;
- przedstawienie wzoru (ilustracje);
- wskazanie produktu lub produktów, w odniesieniu do których wzór przemysłowy ma być stosowany;
- wskazanie państw i/ lub organizacji regionalnych, w których zgłaszający ubiega się ochronę (Uwaga: wszystkie państwa / organizacje, w których zgłaszający planuje ubiegać się o ochronę powinny być wskazane w chwili dokonywania zgłoszenia, system haski nie przewiduje możliwości późniejszego wyznaczenia);
- określone przepisami opłaty.
Opłaty za zgłoszenie międzynarodowe
Oprócz opłaty podstawowej i opłaty za publikację zgłoszenia międzynarodowego wzoru przemysłowego, należy uiścić opłatę za każdą umawiającą się stronę wyznaczoną w rejestracji międzynarodowej. Wysokość opłaty zależy od konkretnej umawiającej się strony. W przypadku Unii Europejskiej opłata wynosi 67 CHF za wzór. Wszystkie opłaty należy wnosić do WIPO we frankach szwajcarskich. Dodatkowe informacje zawiera kalkulator opłat WIPO (http://www.wipo.int/hague/en/fees/calculator.jsp).
Autor: Karina Wronka